Wat voor de één een gezellig dagje winkelen in het centrum van de stad is, is voor een ander een overvloed aan geluiden, geuren en algemene indrukken. Overprikkeling is niet aan de buitenkant zichtbaar, maar het heeft wel een enorme invloed op het dagelijks leven heeft. Omdat alleen jij zelf weet wat overprikkeling met je doet, is het belangrijk om te weten hoe je het beste met overprikkeling om kunt gaan. Zo kunnen keuzes over je levenswijze, holistische hulpmiddelen of deskundige raad van een Leeuwarden psycholoog veel betekenen. Wat is chronische overprikkeling, en hoe kun je ermee omgaan?
Wat is chronische overprikkeling?
Dagelijks horen, zien en proeven we van alles. Al deze indrukken worden door het brein gefilterd en verwerkt. Als er teveel indrukken binnenkomen en het brein het moeilijk krijgt om ze effectief te verwerken, is er sprake van overprikkeling. Hierdoor ontstaat een soort kortsluiting, waardoor de hersenen geen onderscheid meer kunnen maken tussen hoofd- en bijzaken. Iedereen heeft weleens last van overprikkeling. Als je moe bent, bijvoorbeeld, kun je minder hebben dan wanneer je je fit voelt. Chronische overprikkeling betekent echter dat je doorlopend moeite hebt om alledaagse prikkels te filteren. Dit kan het geval zijn bij een burn-out, hersenschade, maar ook bij neurologische aandoeningen zoals ADHD of autisme. In dat geval komen indrukken en prikkels hard binnen, en kost het meer tijd en energie om ze te verwerken. Omdat overprikkeling niet aan de buitenkant te zien is, kan het leiden tot onbegrip en misverstanden.
De gevolgen van chronische overprikkeling
Chronologische overprikkeling heeft een belemmerend effect op het dagelijks leven. Als reactie op de overprikkeling worden cortisol en adrenaline aangemaakt, wat stress veroorzaakt. Langdurige stress kan verregaande gevolgen hebben, zoals vermoeidheid en depressie. Om stressvolle situaties te ontwijken proberen mensen vaak zo min mogelijk hun vertrouwde omgeving te verlaten, waardoor eenzaamheid op de loer ligt. Dit wordt nog verder aangewakkerd door het onbegrip uit de omgeving waar men op kan stuiten. Zo kan het moeilijk zijn om in te zien dat bepaalde situaties die voor velen heel normaal zijn, voor sommigen juist een overvloed aan indrukken opleveren.
Grenzen stellen
Als je snel overprikkeld raakt, is het van belang dat je je eigen grenzen leert stellen. Alleen jij weet wat je aankunt of wat je beter kunt laten, ook als anderen zich niet in jouw situatie kunnen verplaatsen. Probeer een balans te vinden tussen rust en sociale activiteiten, zodat je niet vereenzaamt maar wel genoeg tijd neemt om bij te komen. Een regelmatig levensritme helpt daar enorm bij. Ook kun je eventueel homeopathische middelen gebruiken, die er op zachte wijze voor zorgen dat prikkels minder hard aankomen. Kom je er alleen niet uit, zoek dan tijdig professionele hulp en begeleiding om een manier te vinden om met de overprikkeling om te gaan, of om je te leren hoe je effectief kunt zijn in het bepalen van jouw grenzen.
